Piramidespel en MLM: wat is het verschil en hoe herken je ze? (2024)

Hoi, ik ben Jan Modaal!

Geld verdienen

Vorige week plaatste ik een uitgebreid blogartikel over MLM’s en waarom je ze beter kunt vermijden. In dat artikel benoemde ik dat piramidespellen vaak een MLM gebruiken als masker, waardoor je niet zo snel doorhebt dat je eigenlijk participeert aan illegale praktijken. Niet elke MLM is echter een piramidespel en vice versa. In dit artikel leg ik uit wat het verschil is tussen deze twee verkoopconstructies én leg ik uit hoe je ze kunt herkennen.

MLM staat voor multi-level marketing. Het is een verkoopconstructie waarbij je diensten of producten verkoopt aan mensen in jouw netwerk (familie, vrienden en kennissen). Daar is op zich niks frauduleus aan. Waar het echter misgaat, is wanneer er meer wordt verdient aan het binnenhalen van nieuwe verkopers dan aan het verkopen van de producten/diensten zelf. Er ontstaat dan een constructie dat erg lijkt op eenpiramidespel (en soms ook een verkapt piramidespel is!): de mensen ‘bovenaan’ verdienen aan de mensen die zij hebben aangedragen, welke weer nieuwe mensen aandragen, etc.

Dit houdt echter geen stand, want zodra er geen nieuwe leden worden aangedragen, stort de hele piramide in. Bij een MLM ligt de nadruk op het verkopen van diensten en producten in jouw netwerk, maar kun je een bonus krijgen wanneer je nieuwe mensen aandraagt. Bij een piramidespel is het echte verdienmodel het aandragen van nieuwe mensen, maar wordt dat gemaskeerd door ‘ook’ producten en diensten aan te bieden. Je raadt het al: daar zit een flinterdun lijntje en van een afstand is dat moeilijk van elkaar te onderscheiden.

MLM & piramidespel: gecompliceerder dan je denkt

Buitenstaanders snappen er niks van: daar trap je toch niet in?! Nou, eigenlijk is het heel makkelijk om erin te trappen. Je hoeft er niet eens naïef, dom of wanhopig voor te zijn (hoewel dat vaak wordt beweerd). Multi-level marketing is namelijk best wel gecompliceerd. De meeste MLM-verkopers hebben namelijk geen flauw idee waar ze bij betrokken zijn geraakt en hebben ook helemaal geen slechte intenties. Er zijn een paar factoren die het extra gecompliceerd maken:

• Je moet je realiseren dat je door een bekende hierbij betrokken bent geraakt. Dat is niet iets wat makkelijk is om te beseffen: dat iemand die jij kent en vertrouwt jou er als het ware in heeft geluisd.
• Daarna komt de realisatie dat jij al jouw vrienden en familie hetzelfde hebt aangedaan. Voor veel mensen is dit moeilijk te verkroppen, waardoor we liever blijven geloven dat je niks verkeerd hebt gedaan en dat het geen MLM of piramidespel is waar je voor werkt. We zullen dan elke reden aangrijpen om te blijven geloven.
• Bovendien is multi-level marketing op zichzelf niet illegaal. Er is een heel dun lijntje tussen wat acceptabel is en wat niet. En als ‘buitenstaander’ is het niet altijd makkelijk om te achterhalen in welke categorie een MLM valt. Je kunt van te voren nauwelijks weten of het een MLM betreft of (ook) een piramidespel.

Een piramidespel is niet altijd makkelijk te herkennen

Een MLM en/of een piramidespel kun je in allerlei soorten en maten tegenkomen, waardoor het steeds lastiger wordt om ze te herkennen.Daarnaast worden verkopers steeds geraffineerder en sluwer en weten ze precies wat ze moeten zeggen om jou te manipuleren. Er zijn overigens niet echt vaste “regels” waar je een piramidespel direct aan kunt herkennen. De verschillende punten die je zou kunnen herkennen, betekenen namelijk niet per definitie dat het om een piramidespel gaat.

• Bij een piramidespel verdien je geld door nieuwe mensen te ronselen. Maar dit kan bij allerlei bedrijven, denk aan “refer a friend” acties. Dit maakt het dus niet per definitie een piramidespel.
• Bij een piramidespel zitten er mensen boven je en onder je. Maar dat is bij vrijwel elke bedrijfstak zo. En overigens ook niet bij elk piramidespel of MLM, want bij sommigen kun je jezelf verder omhoog werken.
• Bij een piramidespel verkoop je meestal producten.De verkoper die mij benaderde verkoopt geen producten, maar een lidmaatschap voor een platform.

Wat mij opviel bij de betreffende verkoper

Er zijn een aantal dingen die ik herhaaldelijk terug zie komen, zowel uit eigen ervaring als in video’s en documentaires over dit onderwerp. Hieronder heb ik er een paar genoemd die er bij mij altijd voor zorgen dat er belletjes gaan rinkelen (en hopelijk na het lezen bij jou ook):

• Er wordt bij voorbaat al uitgelegd waarom het écht geen piramidespel is 😂Gevolgd door allerlei criteria waar de MLM wel of niet aan zou voldoen, welke praktisch gezien niks te maken hebben met het feit of iets wel/niet een piramidespel is. In dit geval beweerde de verkoper dat het geen piramidespel is, want de mensen onder hem konden zichzelf hogerop werken dan hijzelf (welke visueel werd uitgebeeld met allerlei rare grafiekjes). Dit heeft echter helemaal niks te maken met het feit of het wel of niet een piramidespel is.
• Ook wordt er alvast vermeld dat ik vooral geen reviews moest gaan lezen, want ‘deze waren allemaal geschreven door mensen die zelf te beroerd waren om meer te leren over Fortex en crypto’. Ik moest hier stiekem wel om lachen. En ging natuurlijk gelijk zoeken naar die reviews. In die reviews werd herhaaldelijk benoemd dat het om een piramidespel ging!
• Dat komt overigens terug bij alle MLM’s en piramidespellen: als het jou niet lukt om er geld mee te verdienen, dan is dat volledig jouw eigen schuld! Dit wordt ook continue benoemd in documentaires.
• Er wordt meerdere malen benoemd dat de MLM-verkoper jou alleen maar wil helpen! Het gaat om jou en niet om hun eigen portomonnee, maar ze willen graag anderen helpen om meer te verdienen. Ammehoela.

Wat te doen als je een piramidespel vermoedt?

Ben je benaderd op social media of door iemand uit jouw netwerk? En wil je weten of het een MLM betreft? Helaas kun je dat niet zo makkelijk vaststellen, omdat je veel over het bedrijf moet weten om een dergelijke conclusie te trekken. Daar kom je pas achter wanneer het te laat is. Wat ik je echter wel van harte kan aanraden:Zoek via Google naar de bedrijfsnaam in combinatie met ‘MLM’ of ‘multi level marketing’. Je zal ongetwijfeld hits krijgen wanneer het wél een MLM of piramidespel betreft.

Er zijn genoeg andere manieren om geld te verdienen…

Wanneer je zo’n aanbod krijgt om mee te doen aan een MLM, zal de verkoper je ongetwijfeld het gevoel geven dat je anders de kans van je leven zult missen. Dat er nooit een betere kans voorbij zal komen en dat je écht de boot niet wil missen. Trap er niet in, er zijn genoeg andere manieren om geld te verdienen.

Meer over online geld verdienen

• Woolsocks: makkelijk geld besparen bij winkels, supermarkten en tankstations
• Extra geld verdienen met 100 sidehustle ideeën
• Zo verdien ik een passief inkomen van minimaal €750 per maand